Phương pháp giáo dục sớm Shichida là một trong những phương pháp giáo dục sớm đang rất phổ biến hiện nay. Tuy nhiên, sự khác biệt giữa Shichia với những phương pháp giáo dục sớm khác là gì? Phuơng pháp này có thật sự tốt cho sự phát triển của trẻ hay không? Hãy cùng Parent Coach Thanh Nguyễn tìm hiểu những kiến thức hữu ích về phương pháp giáo dục sớm Shichida trong bài viết này nhé!
Phương pháp giáo dục sớm Shichida là gì?
Phương pháp giáo dục sớm Shichida là một phương pháp giáo dục đến từ Nhật Bản và được áp dụng bởi nhiều nước trên thế giới. Phương pháp này được một giáo sư người Nhật Bản Makoto Shichida nghiên cứu trong suốt 4 thập kỷ và được đặt tên trùng với tên của giáo sư.
Phương pháp Shichida là phương pháp giáo dục sớm được biết đến với khả năng khơi gợi khả năng tiềm ẩn của trẻ thông qua việc kích thích 5 giác quan (thị giác, thính giác, khứu giác, vị giác và xúc giác). Theo quan niệm của giáo sư Shichida, ở giai đoạn đầu đời, mỗi đứa trẻ đều có khả năng phát triển theo cấp số nhân, tuy nhiên cần có một môi trường phù hợp để phát huy khả năng đó.
Phương pháp giáo dục sớm Shichida đã xuất hiện và được áp dụng vào nền giáo dục của nhiều nước từ rất sớm, khoảng những năm 60 của thế kỉ XX tại đất nước hoa anh đào. Đến nay, phương pháp này đã được áp dụng rộng rãi ở hơn 14 quốc gia với hơn 1 triệu trẻ em trên khắp thế giới.
Giai đoạn 0-6 tuổi là giai đoạn mà não bộ trẻ phát triển theo cấp số nhân, do đó đây được xem là giai đoạn mà trẻ có thể hấp thu kiến thức nhanh và tốt nhất. Trong giai đoạn này, các neuron thần kinh trong não bộ nếu không được kích hoạt và sử dụng thường xuyên thì sẽ bị pruning (cắt tỉa) liên tục. Do đó, phương pháp giáo dục sớm Shichida sẽ kích hoạt khả năng tiếp thu của trẻ ở cả 5 giác quan, từ đó phát triển toàn diện, giữ lại tối đa số lượng neuron thần kinh và chất lượng của các neuron.
Phương pháp Shichida phù hợp với trẻ ở độ tuổi nào?
Giáo dục sớm là các phương pháp giáo dục được áp dụng trong giai đoạn bé từ 0-6 tuổi. Đối với phương pháp giáo dục sớm Shichida, tác giả của phương pháp này đưa ra nhận định rằng trẻ từ trong bụng mẹ đã có khả năng phát triển não bộ. Tuy nhiên, để áp dụng vào thực tế thì ba mẹ có thể bắt đầu từ khi bé ra đời đến 6 tuổi, đây là giai đoạn não bộ của bé có sự phát triển vượt bậc.
Xem thêm: Giáo dục sớm cho trẻ là gì? Những điều cần biết về giáo dục sớm
Giai đoạn 0-3 tuổi là giai đoạn nhạy cảm nhất của não bộ trẻ, trẻ có thể tiếp nhanh chóng nhiều kiến thức khác nhau, đặc biệt là khả năng học ngôn ngữ. Khác với nhận định của nhiều phụ huynh, đây là giai đoạn trẻ nhỏ không biết gì và rất khó để dạy, thì giai đoạn 0-3 tuổi lại là giai đoạn não bộ của trẻ tiếp thu kiến thức mạnh mẽ nhất. Do đó, ba mẹ cần áp dụng phương pháp giáo dục phù hợp để không bỏ lỡ giai đoạn vàng phát triển não bộ của bé.
Sau 6 tuổi, não bộ của bé không còn phát triển theo cấp số nhân nữa và các neuron thần kinh chức năng đã bị cắt tỉa, do đó, rất khó để kích thích và phát huy khả năng học hỏi và tiềm năng của bé như trong giai đoạn 0-6 tuổi. Do đó, ba mẹ tuyệt đối không thể bỏ qua giai đoạn này để áp dụng các phương pháp giáo dục sớm phù hợp, điển hình là phương pháp giáo dục sớm Shichida.
Ưu điểm và nhược điểm của phương pháp giáo dục sớm Shichida
Đã có rất nhiều nghiên cứu về sự phát triển não bộ của bé từ trong bụng mẹ đến giai đoạn 0-6 tuổi, do đó, trên thế giới cũng đã xuất hiện rất nhiều phương pháp giáo dục sớm khác nhau, mỗi phương pháp sẽ có những đặc điểm và phát triển trẻ theo những hướng khác nhau. Phương pháp giáo dục sớm Shichida cũng có ưu và nhược điểm riêng, ba mẹ cần nắm rõ những ưu và nhược điểm này để có thể biết được bé có phù hợp với phương pháp giáo dục này hay không:
Ưu điểm của phương pháp giáo dục sớm Shichida
- Phát triển não bộ toàn diện: Phương pháp giáo dục sớm Shichida kích thích sự phát triển toàn diện của não bộ, bé sẽ vừa phát triển được khả năng tư duy logic của não trái và cảm xúc của não phải, tạo điều kiện và nền tảng cho sự phát triển và thành công của bé trong tương lai.
- Rèn luyện đạo đức, thái độ của bé: Người Nhật nổi tiếng với văn hóa và thái độ sống, do đó phương pháp giáo dục sớm Shichida không chỉ tạo điều kiện phát triển trí não, khả năng tư duy và trí thông minh của bé mà còn rèn luyện cho bé cách cư xử đúng mực, thái độ và đạo đức sống.
- Rèn luyện thể chất vận động cho bé: Bên cạnh phát triển trí não và tinh thần, thái độ, phương pháp giáo dục sớm Shichida cũng tập trung phát triển thể chất cho bé trong giai đoạn 0-6 tuổi nhờ vào các hoạt động luyện tập cùng dinh dưỡng để tạo điều kiện thuận lợi cho bé phát triển thể chất vận động.
- Giáo dục dinh dưỡng: Phương pháp giáo dục sớm Shichida cũng xem trọng giá trị dinh dưỡng cho bé trong giai đoạn đầu đời. Đây là giai đoạn hệ tiêu hóa và cơ thể của bé chưa hoàn thiện, do đó bé cần một thực đơn dinh dưỡng phù hợp để có thể cung cấp đủ dinh dưỡng cho sự phát triển của bé.
Nhược điểm của phương pháp giáo dục sớm Shichida
- Cần có thời gian: Ba mẹ là nhân tố quan trọng nhất trong quá trình áp dụng phương pháp giáo dục sớm Shichida cho bé, do đó ba mẹ cần có đủ kiến thức, kiên nhẫn, cũng như thời gian để có thể đồng hành cùng con trong hành trình này.
- Chưa phổ biến ở Việt Nam: giáo dục sớm nói chung và phương pháp giáo dục sớm Shichida nói riêng vẫn chưa quá phổ biến với các bậc phụ huynh tại Việt Nam. Hiện nay, hầu hết ba mẹ Việt Nam vẫn chưa nắm rõ tầm quan trọng của việc giáo dục sớm để kích thích sự phát triển của não bộ bé cũng như kiến thức về phương pháp giáo dục sớm Shichida vẫn chưa có nhiều trên các nền tảng truyền thông, gây khó khăn cho ba mẹ trong việc tìm kiếm thông tin chi tiết và chính thống.
Nguyên tắc khi áp dụng phương pháp Shichida
Để phát huy tối đa những ưu điểm mà phương pháp giáo dục sớm Shichida có thể mang đến cho sự phát triển của bé trong giai đoạn 0-6 tuổi, mang đến sự phát triển toàn diện cho bé đồng thời khai phá và phát huy những tiềm năng, thế mạnh của bé, ba mẹ cần phải tuân thủ theo 3 nguyên tắc “vàng” sau đây:
Tình yêu thương của ba mẹ
Một trong những yếu tố quan trọng tạo nên sự thành công của các phương pháp giáo dục sớm bắt nguồn từ tình yêu thương của ba mẹ, và phương pháp giáo dục Shichida cũng không phải là ngoại lệ. Trong quá trình giáo dục sớm, để trẻ cảm nhận được tình yêu thương của ba mẹ sẽ nuôi dưỡng tâm hồn của bé, dạy bé biết yêu thương, quan tâm và đồng cảm với người khác.
Nghiêm khắc đúng lúc
Một trong những đặc trưng của các phương pháp giáo dục sớm của Nhật chính là sự nghiêm khắc. Sự nghiêm khắc của ba mẹ sẽ giúp trẻ phát triển tự lập và trưởng thành hơn. Tuy nhiên, việc nghiêm khắc cũng phải vừa phải và đúng thời điểm, quá gò bó và khuôn khổ sẽ khiến bé mất đi sự tự tin cũng như hạn chế sự sáng tạo của bé.
Niềm tin đối với con
Niềm tin là một trong những yếu tố quan trọng trong phương pháp giáo dục sớm Shichida. Ba mẹ cần có niềm tin vào khả năng và sự phát triển của con. Mỗi đứa trẻ sẽ có những khả năng và thời gian phát triển khác nhau, ba mẹ cần có niềm tin để có thể có đủ kiên nhẫn đồng hành cùng con trong suốt quá trình giáo dục.
Nội dung của phương pháp giáo dục sớm Shichida
Phương pháp giáo dục sớm Shichida tập trung vào sự phát triển 5 giác quan bao gồm xúc giác, thính giác, khứu giác, vị giác và cảm giác để kích thích sự phát triển toàn diện của não bộ. Dưới đây là những phương pháp thường được áp dụng trong chương trình giáo dục sớm Shichida:
Dạy con nhận biết màu sắc
Việc dạy con nhận biết được màu sắc là một trong những phương pháp giáo dục sớm Shichida mà ba mẹ nên áp dụng càng sớm càng tốt cho con. Ba mẹ có thể cho con tiếp xúc với các màu đơn sắc như đen, trắng trước, sau đó tiếp tục cho con tiếp xúc với nhiều màu sắc hơn và chỉ cho con biết tên gọi của các màu, màu sắc của các đồ vật trong nhà. Việc cho con tiếp xúc với màu sắc sớm sẽ kích thích sự sáng tạo của trẻ, giúp trí tưởng tượng của bé được phát triển tối đa.
Dạy con cảm thụ âm thanh
Âm nhạc là một yếu tố không thể thiếu và được áp dụng trong nhiều phương pháp giáo dục sớm và thai giáo trên thế giới. Phương pháp giáo dục sớm Shichida cũng sử dụng âm nhạc để kích thích sự phát triển của các neuron thần kinh và tâm hồn của trẻ. Trong giai đoạn này, ba mẹ nên cho trẻ nghe những thể loại nhạc phù hợp với đặc điểm của não bộ và lứa tuổi như nhạc thiếu nhi vui nhộn, nhạc không lời nhẹ nhàng, nhạc cổ điển,…
Nên tránh cho trẻ nghe những thể loại nhạc có tiết tấu mạnh, beat nhanh như nhạc rock, nhạc dance,… vì có thể tổn thương đến thính giác và sự phát triển của hệ thần kinh.
Dạy con nhận biết hình dạng
Một trong những nội dung quan trọng của phương pháp giáo dục sớm Shichida là dạy trẻ nhận biết hình dạng. Ba mẹ nên cho con tiếp xúc với những hình tròn, hình vuông, hình tam giác và chỉ cho con biết đây là hình gì. Việc dạy con nhận biết hình dạng sớm sẽ giúp trẻ phát triển trí tưởng tượng và phát triển toàn diện 2 bán cầu não. Ba mẹ cũng có thể dạy con nhận biết hình dạng bằng những đồ vật trong nhà để tăng sự hứng thú cho trẻ.
Dạy con bằng Flashcard
Dạy con bằng Flashcard cũng là một phương pháp không thể thiếu trong chương trình giáo dục sớm Shichida. Flashcard và các hình ảnh minh họa sẽ giúp trẻ tiếp thu kiến thức tốt hơn, do đó đây là phương pháp được hầu hết các bậc phụ huynh Việt Nam áp dụng khi muốn giáo dục sớm cho con. Qua Flashcard và các hình ảnh minh họa, ba mẹ có thể dạy con nhận biết hình ảnh, chữ cái, quốc kỳ, màu sắc… từ đó giúp con có trí nhớ tốt và nhanh nhạy hơn.
Dạy con nhận biết kích thước
Việc dạy con nhận biết kích thước cũng là một nội dung quan trọng trong phương pháp giáo dục sớm Shichida. Bên cạnh việc dạy con nhận biết hình dạng, ba mẹ cũng nên chỉ cho con nhận biết kích thước to nhỏ của những đồ vật trong nhà.
Dạy con điều khiển các ngón tay
Ngoài sự phát triển trí não, phương pháp giáo dục sớm Shichida cũng quan tâm đến việc phát triển thể chất vận động của trẻ. Ba mẹ có thể rèn luyện cho trẻ cách điều khiển các ngón tay một cách khéo léo và tinh tế hơn bằng việc dạy trẻ học đàn, làm việc nhà, vệ sinh cá nhân… từ đó cũng phát triển trí não tốt hơn.
Những điều ba mẹ cần lưu ý khi áp dụng phương pháp giáo dục sớm Shichida
Ngoài những nội dung trên, để đảm bảo áp dụng phương pháp giáo dục sớm Shichida có hiệu quả và tạo ra môi trường phát triển tốt nhất cho trẻ, không quá gò ép trẻ vào khuôn khổ và khiến trẻ mất đi sự tự tin, sự hồn nhiên và vô tư đúng độ tuổi, ba mẹ cần lưu ý những điều sau:
- Đặt niềm tin nhưng không quá kỳ vọng vào bé: Ba mẹ cần có niềm tin đối với bé trong quá trình giáo dục, tuy nhiên cũng không nên quá đặt kỳ vọng vào sự phát triển toàn diện của trẻ trong giai đoạn đầu đời. Bởi mỗi đứa trẻ sẽ có những tiềm năng và khả năng khác nhau, việc quá đặt kỳ vọng sẽ vô tình tạo áp lực cho ba mẹ lẫn trẻ.
- Đừng nên tập trung vào khiếm khuyết của bé: Mỗi đứa trẻ sẽ có tính cách và những đặc điểm riêng, ngay cả người lớn cũng sẽ có những ưu và nhược điểm, do đó khi áp dụng phương pháp giáo dục Shichida, ba mẹ không nên tập trung quá nhiều vào các khiếm khuyết của bé và la mắng bé, khiến bé cảm thấy tổn thương từ đó hình thành nên tính cách tự ti, nhúc nhát. Ba mẹ nên dùng những câu khen, động viên trẻ mỗi khi thất bại như “Con đã cố gắng rất nhiều”, “Lần sau con sẽ có thể làm tốt hơn”, “Con đã tiến bộ hơn lần trước rất nhiều”,… để bé có thêm động lực cố gắng.
- Không so sánh con với những đứa trẻ khác: Ba mẹ Việt Nam thường có khái niệm “con nhà người ta” và thường xuyên so sánh con mình với những đứa trẻ khác, từ đó nảy sinh ra cảm giác thất vọng và vô tình gây áp lực cho con trẻ. Trong quá trình giáo dục sớm cho con cũng như cả thời gian sau này, ba mẹ không nên có sự so sánh con với người khác vì sẽ là trẻ tổn thương và tự ti, từ đó ảnh hưởng đến tính cách, quá trình phát triển cũng như tình cảm giữa ba mẹ và con cái.
Khi áp dụng các phương pháp giáo dục sớm Shichida, ba mẹ cần phải lưu ý những điều trên để đảm bảo không vô tình gây áp lực cho con trẻ trong quá trình giáo dục, ảnh hưởng đến sự phát triển và tuổi thơ của con.
Tổng kết
Phương pháp giáo dục sớm Shichida là một trong những phương pháp giáo dục sớm hiệu quả và được áp dụng ở nhiều nước trên thế giới, giúp cho hàng triệu trẻ em có điều kiện phát triển toàn diện, phát huy được những tiềm năng và thế mạnh ngay từ giai đoạn đầu đời.
Nếu ba mẹ đang có nhu cầu tìm hiểu về kiến thức não bộ của trẻ sơ sinh, các phương pháp Thai Giáo Não Trái & Não Phải từ Thai Giáo Toàn Não sự liên hệ chặt chẽ giữa kết quả khóa học thai giáo và giai đoạn chào đời của trẻ ba mẹ có thể tham gia 2 ngày chia sẻ miễn phí của Parent Coach Thanh Nguyễn tại đây ba mẹ nhé!
Truy cập website của Parent Coach Thanh Nguyễn để tìm hiểu thêm nhiều thông tin hữu ích về kiến thức nuôi dạy con ba mẹ nhé!
